Er zijn zelfstandige naamwoorden in het Nederlands die als lidwoord zowel de als
het hebben, terwijl de betekenis van die beide vormen verschilt. Een
voorbeeld is de bal (om mee te spelen) en het bal (om te dansen).
U ziet hier een verzameling van deze woorden. Niet opgenomen zijn woorden die in het ene geval alleen de of het, en in het andere geval zowel de als het bezitten.
Een aparte categorie vormen stofnamen (het) en voorwerpsnamen (de):
amethist, aquamarijn, balein, band, beddentijk, beril, bever, bloedkoraal, boezel, chagrijn, chrysoliet, diamant, galactiet, git, glasdiamant, hoorn, ijzerdraad, karbonkel, keperband, kornalijn, korund, lei, onyx, oöliet, opaal, pleister, pluis, robijn, saffier, sardonyx, silex, singelband, smaragd, stras, tijk, tochtband, topaas, tricot, turkoois, waterproef, zakband, zirkoon.
Kartel en slang worden anders uitgesproken, wetstaal wordt anders
afgebroken.
De lamprei is een vis, het lamprei is een konijn.
woord | de | het |
---|---|---|
aal | paling, mestvocht | bier |
aas | kaart | spijs |
achterdeel | plank | gedeelte |
achtste | na de zevende | deel |
akoniet | plant | vergif |
alpaca | schaap | stofnaam |
amarant | plant | kleur |
bal | is rond | danspartij |
bantamgewicht | bokser | klasse |
bestel | beschuit | regeling |
blik | ogen | stofnaam |
bloed | sukkel | vloeistof |
blok | klomp, speelgoed | hout |
bocht | kromming | rommel |
boor | werktuig | borium |
bos | bundel | woud |
boston | dans | kaartspel |
bot | vis | been |
bowling | baan | spel |
broek | kleding | land |
buis | pijp | kleding |
buiten | platteland | landgoed |
burgerschap | verzamelnaam | staat van burger |
buurschap | verzamelnaam | het nabuur zijn |
Chinees, Aramees enz. | persoon | taal |
courant | krant | munt |
deel | plank | gedeelte |
derde | na de tweede | deel |
diagonaal | lijn | weefsel |
djati | boom | hout |
doek | lap | schilderij |
dok | slag, stomp | schepen |
domino | vermomming | spel |
dril | gelei | weefsel |
duffel | jas | stofnaam |
duo | zitting | tweetal |
eigendom | recht | bezit |
failliet | bankroetier | bankroet |
faro | bier | kaartspel |
fortuin | geluk | geld |
fret | boor | dier |
Fries | persoon | taal |
gemaal | echtgenoot | in de polder |
genie | leger | persoon |
gift | geschenk | vergif |
glacé | handschoen | leer |
golf | in zee | het spel |
granaat | bom | stofnaam |
grauw | snauw | gepeupel |
groen | nieuweling | kleur |
grom | geluid | ingewand |
grondeigendom | recht | bezit |
haam | net | juk |
halfzwaargewicht | bokser | klasse |
hamerslag | klap | schilfers |
handbal | bal | spel |
hangoor | persoon | oor |
havanna | sigaar | kleur |
heer | persoon | leger |
heul | opening, brug | heil |
hof | tuin | van de koningin |
hol | lopen | van een konijn |
hyacint | bloem, edelsteen | stofnaam |
imperiaal | op auto | papierformaat |
indigo | plant | kleur |
intermediair | persoon | bemiddeling |
jacht | jagen | schip |
jak | buffel | kleding |
janhagel | koek | gespuis |
jood | persoon | jodium |
kaki | soldaat | stof |
kamelot | slechte waar | weefsel |
kamp | legerplaats | strijd |
kapitaal | hoofdletter | geld |
kartel | kerf | vereniging |
katoog | steen | oog van kat |
keel | lichaamsdeel | rood |
kerstbal | in de boom | dans |
klad | vlek | kladwerk |
koper | persoon | metaal |
koppel | band | stel |
koraal | kraal | gezang |
kornet | muziek | vissen |
kouter | persoon | ploegmes |
kozijn | neef | raamwerk |
kriel | persoon | kleingoed |
kroos | inkeping | gewas |
krop | gezwel | meel |
kuch | hoest | stofnaam |
kwart | muziekterm | vierdedeel |
labiaal | lipklank | van orgel |
lamprei | vis | konijntje |
leepoog | persoon | druipend oog |
leer | ladder | stof |
legaat | persoon | erflating |
lek | druppel | lekgat |
leng | kabeljauw | bederf |
libel | insect, waterpas | schotschrift |
licentiaat | persoon | graad |
lichtgewicht | bokser | klasse |
lof | eerbetoon | groente |
maal | zak | maaltijd |
mal | vorm | zotheid |
mangel | werktuig | gebrek |
mediaan | zwaartelijn | papier |
mens | man en vrouw | vrouw |
messing | van een plank | metaal |
metaal | industrie | stofnaam |
middelgewicht | bokser | klasse |
middengewicht | bokser | klasse |
moer | van de bout | moerassig land |
moor | zwart dier | gevlamde stof |
mot | dier | molm, zaagsel |
nabuurschap | verzamelnaam | het nabuur zijn |
naturel | persoonsnaam | stofnaam |
niet | geen prijs | het niet-zijn |
noodweer | tegenweer | slecht weer |
omber | stofnaam | kaartspel |
onderslag | waterstroom | fundering |
opzet | voornemen | opzettelijkheid |
oranje | boom | kleur |
origineel | persoonsnaam | oorspronkelijk stuk |
pad | dier | weg |
part | streek, gril | deel |
pas | bewijs | waterpas |
pastel | plant | kleur |
paternoster | rozenkrans | onzevader |
patroon | baas | model |
perspectief | doorzichtkunde | vergezicht |
pleit | vaartuig | rechtsgeding |
portier | persoon | autodeur |
Portugees | persoon | taal |
positief | stellende trap | van foto |
priesterschap | verzamelnaam | waardigheid |
primaat | primaatschap | persoon |
prutoog | persoon | druipend oog |
punt | stip | spits |
raam | raming | venster |
rek | veerkracht | boekenrek |
restant | uitgelote obligatie | overschot |
retour | terugkeer | retourbiljet |
rijm | rijp | vers |
rit | het rijden | kikkerrit |
sabel | zwaard | bont, zwart |
sas | stofnaam | schutsluis |
schildpad | dier | stofnaam |
schot | koe | afschotting |
schroot | van hout | van metaal |
sekwester | persoon | sekwestratie |
Siamees | persoon | taal |
skunk | dier | bont |
slag | klap | soort |
slang | dier | groeptaal |
slik | het slikken | slijk |
snees | persoon | verzamelnaam |
sol | noot | colloi¨dale oplossing |
span | maat | paar |
speen | tepel | aambeien |
spil | as | kaapstander |
spits | hond | om af te bijten |
spoor | uitsteeksel | rail |
staal | steel, tronk | metaal |
stift | staaf | klooster |
stof | vuil | goed |
substituut | persoon | vervangende |
tarok | troefkaart | kaartspel |
tartan | mantel | stof |
tegengift | geschenk | vergif |
toeval | ziekte | kans |
twist | ruzie | katoengaren |
val | het vallen | touw |
vat | houvast | ton |
vedergewicht | bokser | klasse |
veer | springveer | boot |
vest | gracht | kleding |
vierde | klas | deel |
vijfde | klas | deel |
vinkenslag | het zingen | knip |
vizier | persoon | voorwerp |
vlaak | vlechtwerk | zandplaat |
vlak | vlek | gebied |
vlek | smet | dorpje |
vleggewicht | bokser | klasse |
voetbal | bal | spel |
wan | wanmand | lek |
want | handschoen | touwwerk |
week | periode | week gedeelte |
weer | ram, eelt, knoest | luchtgesteldheid |
wetstaal | taal van de wet | staal om op te wetten |
whist | partner | spel, drank |
wisselzegel | om te plakken | zegelrecht |
woord | mannetjeseend | zie woord |
wurm | worm | kind |
zeen | pees | stofnaam |
zegel | om te plakken | zegelmerk |
zesde | klas | deel |
zevende | klas | deel |
zicht | kleine zeis | het zien |